به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، جنگ سه‌ساله اوکراین، خسارات قابل‌توجهی به ناوگان دریای سیاه روسیه وارد کرده است. موفقیت‌های اوکراین، این ناوگان را مجبور کرده تا پایگاه سنتی خود در سواستوپل کریمه را رها کرده و به سمت لنگرگاه‌های امن‌تر در دریای آزوف و نووراسییسک در سواحل شرقی دریای سیاه عقب‌نشینی کند.
اکنون، ناوگان دریای سیاه با تأسیس یک پایگاه پشتیبانی فنی و لجستیکی در جمهوری خودخوانده آبخازیا در گرجستان، گزینه‌های استقراری خود را گسترش می‌دهد. بادرا گونبا، رئیس این منطقه که توسط اکثر کشورها به رسمیت شناخته نشده، اعلام کرد که این تأسیسات در شهر اوچامچیره ساخته خواهد شد. از سال 2017، کشتی‌های گشت‌زنی گارد ساحلی سرویس مرزی سرویس امنیت فدرال روسیه در این بندر مستقر بوده‌اند.
همچنین، پایگاه هفتم نظامی روسیه نیز در خاک این جمهوری قرار دارد. مسکو امیدوار است با ایجاد یک پایگاه اضافی برای ناوگان دریای سیاه در آبخازیا، بتواند ضمن بازآرایی مؤثر نیروهای خود، قدرت نظامی‌اش را در سراسر دریای سیاه و قفقاز به نمایش بگذارد. برای مقامات آبخازیا، تعامل آینده با کرملین می‌تواند راه را برای مشارکت بالقوه در «دولت اتحادیه روسیه و بلاروس» و همچنین شناسایی گسترده‌تر استقلال این منطقه باز کند.
یک پایگاه قدیمی در معادلات جدید
اوچامچیره یک پایگاه دریایی سابق ناوگان دریای سیاه شوروی است که در اواخر دهه 1980 ایجاد و توسعه یافت اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 رها شد. در سال 1997، ناوگان مستقر در سواستوپل میان روسیه و اوکراین تقسیم شد. طرح‌های بعدی برای ایجاد پایگاه برای کشتی‌های ناوگان دریای سیاه روسیه در اوچامچیره از سال 2009 مورد بحث قرار گرفت و در اکتبر 2023، روسیه و آبخازیا توافق‌نامه‌ای را برای تأسیس یک پایگاه دائمی برای نیروی دریایی روسیه امضا کردند.
علاقه روسیه به آبخازیا به اوچامچیره محدود نمی‌شود. پوتین در 10 مه، طی دیداری با گونبا در کرملین اظهار داشت: «امروز روابط ما بر اساس پیمان اتحاد سال 2014 بنا شده و یک پایه قراردادی و حقوقی خوب و مستحکم ایجاد شده است. ما آماده ادامه همکاری در هر دو حوزه اقتصادی و بشردوستانه هستیم که شامل آموزش و بهداشت می‌شود.»
بازگشایی فرودگاه سوخومی و اعتراض گرجستان
این همکاری‌های گسترده شامل بازگشایی فرودگاه سوخومی نیز می‌شود که به مدت 32 سال غیرفعال بود. در تاریخ 1 مه، اولین پرواز منظم از مسکو در سوخومی به زمین نشست. گرجستان به سرعت به این اقدام واکنش نشان داد. لوان داویتاشویلی، وزیر اقتصاد گرجستان، استدلال کرد که ازسرگیری ترافیک هوایی بین روسیه و آبخازیا نقض هنجارهای بین‌المللی است.
وی گفت: «انجام چنین پروازهایی نقض استانداردهای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی است. ما در مورد خطوط هوایی روسی صحبت می‌کنیم که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند.»
آبخازیا؛ در جستجوی امنیت و شناسایی بین‌المللی
آبخازیا در شمال غربی گرجستان، از اواخر قرن شانزدهم تحت‌الحمایه امپراتوری عثمانی بود. در فوریه 1810، تزار الکساندر اول با صدور مانیفستی، شاهزاده‌نشین آبخازیا را به امپراتوری روسیه ضمیمه کرد. در سال 1992، جدایی‌طلبان آبخازیا قیامی مسلحانه را با هدف جدایی و استقلال از گرجستان آغاز کردند و پس از شکست نیروهای گرجی، استقلال خود را اعلام کردند.
در سال 2008، پس از اعلام رسمی استقلال آبخازیا، جنگ روسیه و گرجستان درگرفت. امروز، آبخازیا عملاً مستقل است، هرچند این وضعیت توسط جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است.
این منطقه از آن زمان به دنبال بهره‌مندی از روابط نزدیک‌تر با کشورهای بزرگ منطقه‌ای بوده است. موضوع پیوستن بالقوه آبخازیا به «دولت اتحادیه روسیه و بلاروس» برای اولین بار در سال 2020 مورد بحث قرار گرفت.
اصلان بژانیا، رئیس‌جمهور خودخوانده آبخازیا، بار دیگر در اکتبر 2023 این موضوع را مطرح کرد. با این حال، از آنجا که بلاروس هنوز استقلال این منطقه را به رسمیت نشناخته، این روند ممکن است با مشکلاتی روبرو شود.
تلاش برای عادی‌سازی روابط با تفلیس
آبخازیا به دنبال شناسایی بین‌المللی گسترده‌تری برای استقلال خود است. تا به امروز، تنها روسیه، نیکاراگوئه، ونزوئلا، نائورو و سوریه استقلال آن را به رسمیت شناخته‌اند. این منطقه همچنین در تلاش است تا روابط خود را با تفلیس، که آن را یک جمهوری جدایی‌طلب می‌داند، عادی‌سازی کند.
اولگ بارتسیتس، وزیر خارجه آبخازیا، در 22 آوریل اعلام کرد که گرجستان باید قانون خود در مورد «سرزمین‌های اشغالی» را لغو کرده و توافق‌نامه‌ای را در مورد عدم استفاده از زور با آبخازیا و اوستیای جنوبی امضا کند.
دولت جدایی‌طلب به طور فزاینده‌ای نگران تهاجم احتمالی از سوی گرجستان است. بنابراین، اعطای یک پایگاه دریایی به روسیه در اوچامچیره را می‌توان یک بیمه‌نامه هوشمندانه برای بازدارندگی مؤثر مسکو در برابر استفاده بالقوه از زور تلقی کرد.
سرگئی شامبا، یکی از اعضای برجسته مجلس مردمی آبخازیا، این تفسیر را تأیید کرد و گفت: «توافقات ما با روسیه تضمین‌های امنیتی به ما می‌دهد، زیرا در صورت بروز تهدید، روسیه به عنوان یک متحد در دفاع از استقلال و دولت ما عمل خواهد کرد.»
تهدید کی‌یف و خنثی‌سازی «حمله تروریستی»
آینده ناوگان دریای سیاه عمدتاً توسط دکترین جدید نیروی دریایی که پوتین در ماه مه تصویب کرد، تعیین خواهد شد. کسب پایگاه دریایی در آبخازیا، احیای حضور منطقه‌ای این ناوگان را تقویت می‌کند.
در همین راستا، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در 24 اکتبر 2023 به مسکو در مورد تصمیمش برای بازگشایی پایگاه اوچامچیره هشدار داد و اعلام کرد که اوکراین در صورت استقرار ناوگان روسیه در آبخازیا، به آن حمله خواهد کرد.
وی تأکید کرد: «ما به آن‌ها در همه جا خواهیم رسید.»
در تحولی مرتبط، در 10 ژوئن گزارش شد که سرویس امنیت دولتی آبخازیا یک مهندس ساختمان 45 ساله روس را بازداشت کرده است. این فرد ظاهراً توسط اداره کل اطلاعات وزارت دفاع اوکراین برای طراحی یک «حمله تروریستی» در فرودگاه تازه بازگشایی شده سوخومی به کار گرفته شده بود. این فرد پس از اعتراف، به اتهام جاسوسی تحت پیگرد قانونی قرار گرفت.